Birinci Dünya Savaşının (BDS) daha başlarında, 1914'te, Büyük Britanya (BB), Fransa ve Rusya, ilerde Osmanlı İmparatorluğunun (Oİ) topraklarını nasıl paylaşacakları üzerinde görüşmeler yapıyorlardı.
Birinci Dünya Savaşının (BDS) daha başlarında, 1914’te, Büyük Britanya (BB), Fransa ve Rusya, ilerde Osmanlı İmparatorluğunun (Oİ) topraklarını nasıl paylaşacakları üzerinde görüşmeler yapıyorlardı.
Bu görüşmeler ve sonradan varılan anlaşmalar genellikle gizli tutuluyordu.
Bunlardan biri, 1915 Mart ayında, BB ,ile Rusya arasında yapılanlıydı. Bu anlaşmaya göre,Oİ’nin başkenti İstanbul Rusların olacaktı ve Çanakkale Boğazı ile Gelibolu Yarımadasının denetimi Ruslara geçecekti. Buna karşılık da, Rusya; Merkezi İran’daki petrol zengini bölgeler de dahil olmak üzere Oİ’un öbür topraklarının’BB’nin olmasını kabul ediyordu.
1915’te Arabistan Yarımadası’nı ele geçiren BB, Oİ’ye karşı ayaklanan Mekkeli Şerif Hüseyin’i destekleyerek Irak ve Filistin toprakları üzerinde kendisine bağımlı bir Arap devleti kuracaktı. Bu anlaşma gizli olarak imzalanmıştı. Fransa böyle bir plana karşı çıkıp BB’ye baskı yaparak yeni bir anşaşma yapılmasını istedi.
BDS sırasında, 29 Nisan 1916’da Kut’ül Ammare Kuşatması sonrasında İngiliz kuvvetlerinin Oİ’nın 6. Ordusu karşısında bozguna uğratılmasından 17 gün sonra , 19 Mayıs 1916 tarihinde, BB ile Fransa arasında da gizli bir anlaşmaya varılıyordu. Anlaşmayı imzalayan BB temsilcisi, Sir Percy Sykes ile Fransızların temsilcisi, Georges François Picot’un soyadlarına bağlayarak, bu anlaşma, SYKES-PICOT(SP) olarak anılmaktadır. Picot, Suriye’nin Fransa adına alınması sayesinde bu ülkedeki çıkarlarını geliştirmeyi uman ufak bir Fransız çıkar grubunu temsil etmekteydi.
O zamanlar, BB ve Fransa devletleri, Arap milliyetçilerini Oİ aleyhinde kışkırtmaktaydı ve bunlar da, bu rollerini çok iyi oynuyorlardı.
SP’ye göre; BB ve Fransa; Oİ’nin o zaman Arabistan’daki topraklarını bölüşüyorlardı..
Fransa, Suriye’nin sahil bölgesini ve bugün Lübnan olan bölgenin büyük bir bölümünü alıyordu. BB’ye ise Bağdat ile Basra illeri çevresindeki,merkezi ve güney Mezapotamya bölgeleri düşüyordu. Filistin ise, burada Rusya’nın da çıkarı olduğundan, uluslararası denetim altında bırakılıyordu. Bu bölgenin öbür bölümleri, yani günümüzün modern Suriyesi, Kuzey Irak’ta Musul ve Ürdün; kuzeyde Fransız denetimi ve güneyde İngiliz denetimi altında yerli Arap beylerine bağlanıyordu.
Ayrıca, BB ve Fransa, birbirlerinin bölgelerine serbest geçiş hakkına sahiptiler ve buralarda serbestçe ticarette bulunabileceklerdi.
1917’deki büyük Rus devriminden sonra Rusya anlaşmadan ve paylaşımdan vazgeçmişti. Rus Devriminin önderlerinden L. Troçki gizli olan bu anlaşmanın bir örneğini 24 Kasım 1917’de İzvestiya gazetesinde yayınladı.
Oİnin parçalanmasına ilişkin bu açıklamalar dünyada bir bomba etkisi yapmıştı.
