21 Mart Nevruz Bayramı çok geniş bir coğrafyada kutlanmaktadır. Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Çin, Gürcistan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Kosova, KKTC, Makedonya, Özbekistan, Pakistan, Rusya, Sırbistan, Suriye, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna'da çeşitli adlarla kutlanmaktadır. İnanması zor olsa da gerçekten birçok topluluk bugüne özel anlam yüklemişlerdir.
~~21 Mart Nevruz Bayramı çok geniş bir coğrafyada kutlanmaktadır. Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Çin, Gürcistan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Kosova, KKTC, Makedonya, Özbekistan, Pakistan, Rusya, Sırbistan, Suriye, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna’da çeşitli adlarla kutlanmaktadır. İnanması zor olsa da gerçekten birçok topluluk bugüne özel anlam yüklemişlerdir.
21 Mart Nevruz Bayramı
Afganlar, Anadolu Türkleri, Arnavutlar, Azeriler, Farslar, Gürcüler, Karakalpaklar, Kazaklar, Kırgızlar, Kürtler, Uygurlar, Özbekler, Tacikler, Türkmenler tarafından yeni yılın gelişi, baharın gelişi, baharın uyanışı gibi nedenlerden dolayı kutlanır.
Çeşitli dillerde Nevruz kelimesi ( Arnavutça: Nowruz, Azerice: Novruz, Boşnakça: Nowruz, Gürcüce: Novruz-ნáƒáƒ•áƒ უზ, Farsça: نوروز – Noruz, Kazakça: Nawrız-Ðаурыз, Kırgızca: Nooruz, KırımTatarcada: Navrez, Kürtçe: Newroz, Uygurca: نورۇز, Özbekçe: Navro‘z, Tacikçe: NavrÅ«z – Ðаврӯз, Türkmence: Nowruz ) adlarıyla geçmektedir.
Yazılı olarak ilk kez Nevruz Bayramı 2. Yüzyılda Pers kaynaklarında geçiyor. İran takvimine göre yılın ilk günü olarak geçer. İslami bir kökeni olmasa da şenlik havasında kutlanır.
Anadolu ve Orta Asya Türk Halkı için Göktürklerin Ergenekon’dan çıkışı anlamıyla baharın gelişi olarak kutlanır.
Kürtlerde Demirci Kawa Efsanesine dayandırılır.
Birleşmiş Milletler 2010 yılında Nevruz Bayramını Dünya Kültür Mirasına alarak 21 Mart’ı “Dünya Nevruz Bayramı” olarak kabul etmiştir.
Türklerde Nevruz Önemi (Ergenekon Destanı)
Göktürklerin (Türklerin) demirden dağı eritip çıktıkları Ergenekon Destanı: Oğuz Boyundan İl Hanın hükümdarlığı sırasında Tatar Hakanı Sevinç Han Moğollara savaş açar.
Moğollar bazı Türk boylarından da yardım alarak İl Han’ın ülkesindeki herkesi katlederler. Sadece İl Han’ın oğlu, eşi ve yeğeni bu kıyımdan kaçmayı başarır.
Yabani koyunların gittiği bir yolu izleyerek dar bir geçitten geçerek çok zengin toprakların olduğu bir yere varırlar. Burada kalmaya karar verirler. Buraya “maden yeri” anlamına gelen “Ergene Kon” adını verirler.
Burada Oğlu Kıyan ve yeğeni Nükuz’un çocukları olur. 400 yıl sonra o kadar çoğaldılar ki Ergenekon’a sığamazlar. Buradan çıkışın yolunu bir türlü bulamazlar.
Bir demirci dağı eritebileceğini söyler. Yetmiş yere koydukları yetmiş körükle dağda yol açmayı başarabilirler. Çok güçlenmiş olarak Atalarının yurtlarına dönerek intikamlarını alırlar.
Ergenekon’dan çıktıkları gün olan 21 Mart’ı Baharın Gelişi olarak bayram olarak kutlamaya başlarlar.
M.Ö 8. Yüzyıldan günümüze kadar Doğu Türkistan’dan Balkanlara kadar Türk kavimleri bu günü bayram olarak kutlarlar.
Türkiye’de ve Türki Cumhuriyetlerinde 21 Mart Nevruz Bayramı Resmi Bayram olarak kutlanır. Selçuklu ve Osmanlıda resmi bayram olarak kutlanan Nevruzda Nevruziye adı altında macun dağıtılırdı. Şu an günümüzde bu gelenek Manisa’da 21 Mart tarihinde “Mesir Macunu Şenlikleri” adı altında kutlanmaya devam etmektedir.
