~~Türk Dili Enstitüsü, Uyum ve Araştırma Merkezi'nin sağlık temalı çalışmaları kapsamında Anvers Üniversitesi'nden Prof. Dr. Sevilay Altıntaş ve Dr. Gizem Öner'in kaleme aldığı yazı.....
~~Türk Dili Enstitüsü, Uyum ve Araştırma Merkezi’nin sağlık temalı çalışmaları kapsamında Anvers Üniversitesi'nden Prof. Dr. Sevilay Altıntaş ve Dr. Gizem Öner’in kaleme aldığı yazı.....
Meme Kanserini Önlemek İçin Neler Yapabilirsin?
İçinde bulunduğumuz ekim ayı meme kanseri farkındalık ayı olarak biliniyor. Meme kanseri, tüm kadınlarda görülen kanserlerin % 25'ini oluşturmaktadır ve dünya çapında kadınlarda en yaygın kansere bağlı ölüm nedenidir. Peki biz meme kanserinin ne kadar farkındayız?
Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıdır. Günümüzde "Erken tanı hayat kurtarır." sloganı ile tüm dünyada meme kanserinin erken tanısının önemi ile ilgili toplumu bilinçlendirmek için kampanyalar düzenlenmektedir. Meme kanseri ile ilişkili risk faktörlerini bilmek ve değiştirebileceğimiz risk faktörlerini değiştirerek kanser gelişimini azaltmak en az erken teşhis kadar önemlidir.
Genetik risk faktörleri dediğimiz aileden kalıtsal geçen risklere müdahale edemeyiz, ancak ailesinde meme kanseri olan kadınların otuzlu yaşlardan itibaren doktor kontrolüne gitmesini sağlayarak olası meme kanserini erken teşhis edebiliriz. İlk doğumu, 30 yaşından önce yapmak meme kanser gelişimi riskini azaltır ve her doğumla birlikte de risk azalmaktadır. Yapılan çalışmalarda 12 ay emziren kadınlarda meme kanseri riskinin yüzde dört oranında azaldığı tespit edilmiştir.
Aşırı kilo meme kanserini arttırmaktadır. Özellikle de menopoz sonrasında östrojen hormonu dediğimiz kadınlık hormonu yağ dokusundan kaynaklanmakta olup bu da meme kanseri için önemli bir risk faktörüdür. Bunun için sağlıklı beslenmek sebze- meyve tüketimini arttırmak önemlidir. Yapılan araştırmalar, her gün aktif spor yapmanın meme kanseri riskini azalttığını ortaya koymaktadır. Sigara kullanmamak ve alkol tüketimini sınırlandırmak, meme kanserini önlemede önemlidir. Hormon replasman tedavisi de meme kanseri riskinin artmasıyla önemli ölçüde ilişkilidir. Diğer bir önemli nokta da meme kanserinin nadirde olsa erkeklerde de gözüktüğü gerçeğidir.
Erken tanıda kadının düzenli olarak kendi kendine muayenesini yapması, memesinde fark ettiği değişiklerde gecikmeden doktora başvurması önemlidir. Memede ele gelen kitle, memede şekil değişikliği, meme başında şekil değişikliği, meme başından kanlı akıntı, koltuk altında ele gelen kitle meme kanserinin bulgusu olabilir.
Erken meme kanseri tanısında taramanın yeri çok önemlidir. Elle muayene ile kitle ancak 1 cm civarında iken fark edilebilir ancak tarama ile daha erken dönemlerde tanınması mümkündür. Belçika’da meme kanseri taraması 50 ile 69 yaş arasındaki kadınlara iki yılda bir mamografi çekilerek yapılır. Bu rutin tarama kontrollerinin aile öyküsü olanlarda farklılıklar göstereceği unutulmamalıdır.
Meme kanseri ile mücadelede kadınlara düşen kendi kendine meme muayenelerini yapmaları, rutin taramaları yaptırmaları ve sağlıklı beslenerek, düzenli spor yapmalarıdır.
Türk Dili Enstitüsü Uyum ve Araştırma Merkezi Sağlık Birimi
Prof. Dr. Sevilay Altıntaş – Anvers Üniversitesi Hastanesi (UZA)
MD, Doktora öğrencisi Gizem Öner – Anvers Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi
